Διάνοιξη Δακρυικού Πόρου
Απόφραξη δακρυικού πόρου
Τα δάκρυα παράγονται από τον δακρυικό αδένα ο οποίος βρίσκεται στην άνω, έξω γωνία του οφθαλμικού κόγχου. Τα δάκρυα παροχετεύονται από την επιφάνεια του οφθαλμού μέσα στη μύτη μέσω ενός συστήματος σωληναρίων. Συγκεκριμένα, στις γωνίες των βλεφάρων βρίσκονται δύο μικρές οπές (που ονομάζονται δακρυικά σημεία) μέσω των οποίων παροχευτεύονται τα δάκρυα στα δακρυικά σωληνάρια, στο δακρυικό ασκό και τελικά στο ρινοδακρυικό πόρο ο οποίος εκβάλλει μέσα στη μύτη. Σε περίπτωση που υπάρχει απόφραξη του ρινοδακρυικού πόρου, τα δάκρυα λιμνάζουν στην επιφάνεια του οφθαλμού και υπάρχουν με βλεννώδεις εκκρίσεις. Η απόφραξη του ρινοδακρυικού πόρου παρατηρείται στο 5% των νεογνών και μπορεί να αφορά το ένα ή και τα δύο μάτια. Η πιο συχνή αιτία απόφραξης του ρινοδακρυικού πόρου είναι η ύπαρξη μίας μεμβράνης (βαλβίδα του Hasner) στο κατώτερο τριτημόριο του ρινοδακρυικού πόρου πριν την εκβολή του στη μύτη. Άλλες αιτίες απόφραξης αποτελούν οι συγγενείς ατρησίες του ρινοδακρυικού συστήματος μεμονωμένες ή στο πλαίσιο κρανιοπροσωπικών παθήσεων.
Το συχνότερο σύμπτωμα είναι η δακρύρροια η οποία εμφανίζεται από τις πρώτες εβδομάδες ζωής καθώς και κιτρινοπράσινες βλεννώδεις εκκρίσεις. Τα βλέφαρα επίσης πολλές φορές είναι ερυθυματώδη και πρησμένα και σπάνια μπορεί να δημιουργηθούν σοβαρές λοιμώξεις του ρινοδακρυικού συστήματος όπως η δακρυοκυστίτιδα. Η κλινική εικόνα μπορεί να ποικίλλει σε βαρύτητα. Υπάρχουν επίσης και άλλες παθήσεις των οφθαλμών στην παιδική ηλικία που παρουσιάζονται με δακρύρροια όπως το συγγενές γλαύκωμα, τραύμα οφθαλμού και η ύπαρξη ξένου σώματος. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται ενδελεχής έλεγχος από τον παιδοφθαλμίατρο προκειμένου να γίνει σωστή διάγνωση.
Τις περισσότερες φορές (σε ποσοστό 96%), η απόφραξη του ρινοδακρυικού πόρου περνά από μόνη της τον πρώτο χρόνο της ζωής χωρίς καμία παρέμβαση. Το δεύτερο έτος ζωής, η πιθανότητα αυτόματης ίασης ανέρχεται στο 74%. Από εκεί και μετά η πιθανότητα αυτόματης λύσης μειώνεται σημαντικά. Τοπικό μασαζ στο ρινοδακρυικό πόρο μπορεί να γίνεται στο σπίτι 2-3 φορές την ημέρα και σύμφωνα με τις υποδείξεις του παιδοφθαλμίατρου προκειμένου να βοηθήσει στη διάνοιξη του ρινοδακρυικού πόρου. Ο γονέας θα πρέπει να εφαρμόζει πίεση στο δακρυικό ασκό καθημερινά και με φορά προς τα κάτω. Σκοπός είναι να αυξήσει την πίεση εντός του αποφραγμένου ρινοδακρυικού πόρου ώστε να επιταχυνθεί η διάνοιξή του. Από κει και πέρα, όταν τα συμπτώματα επιμένουν και πέραν των 12 μηνών υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές. Αυτές περιλαμβάνουν:
- Καθετηριασμός του δακρυικού πόρου
- Balloοn dacryoplasty
- Ένθεση σωληναρίου σιλικόνης εντός του στενωμένου ρινοδακρυικου πόρου
Ο καθετηριασμός του ρινοδακρυικού πόρου γίνεται στο χειρουργείο, υπό γενική αναισθησία. Η διαδικασία διάνοιξης είναι πολύ σύντομη και διαρκεί συνήθως 10 λεπτά. Πιο συγκεκριμένα, ένας λεπτός καθετήρας εισέρχεται προσεκτικά εντός της ανατομικής οδού του ρινοδακρυικού πόρου. Στη συνέχεια, χρησιμοποιούνται καθετήρες ολοένα και μεγαλύτερης διαμέτρου ώστε να επιτευχθεί η διεύρυνσή του. Mετά τη διάνοιξη της απόφραξης, χρωματισμένο νερό εισάγεται εντός του δακρυικού πόρου (συγκεκριμένα από το δακρυικό σημείο και αναρροφάται από τη μύτη) προκειμένου να επιβεβαιώσει την πλήρη διάνοιξή του. Οι επιπλοκές είναι σπάνιες και μετά το πέρας του καθετηριασμού δεν απαιτείται εισαγωγή του παιδιού στο νοσοκομείο.
Μετεγχειρητικά θα χρειαστεί η εφαρμογή σταγόνων για μία εβδομάδα στο μάτι του οποίου ο δακρυικός πόρος διενήχθη. Το ποσοστό επιτυχίας του καθετηριασμόυ είναι μεγαλύτερο του 90%. Υπάρχει όμως ένα 10% όπου η δακρύρροια υποτροπιάζει και που μπορεί να χρειαστεί επανάληψη της διαδικασίας ή κάποια άλλη θεραπευτική παρέμβαση. Οι περιπτώσεις υποτροπής παρουσιάζονται συνήθως σε παιδιά των οποίων ο καθετηριασμός πραγματοποιήθηκε μετά τη συμπλήρωση του πρώτου έτους ζωής. Γενικά, ο καθετηριασμός θα πρέπει να γίνεται ιδανικά τους πρώτους 16-18 μήνες της ζωής, σε αντίθετη περίπτωση οι πιθανότητες υποτροπής αυξάνονται αρκετά. Στις περιπτώσεις λοιπόν εκείνες όπου υπάρχει υποτροπή της δακρύρροιας γίνεται καταρχήν επανάληψη του καθετηριασμού. Αν μετά από 2 καθετηριασμούς εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική δακρύρροια, τότε γίνεται είτε εισαγωγή ενός μικρού stent (balloon dacryoplasty) με μπαλόνι το οποίο και «φουσκώνει» με φυσιολογικό υγρό ή σωληναρίο σιλικόνης προκειμένου ο ρινοδακρυικός πόρος να παραμείνει ανοικτός. Στην τελευταία περίπτωση τα σωληνάκια σιλικόνης παραμένουν εντός του δακρυικού πόρου για κάποιους μήνες και μετά αφαιρούνται. Η απόφαση για το ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί εξαρτάται από το επίπεδο στο οποίο εντοπίζεται η απόφραξη και θα πρέπει να συζητηθεί εκτενώς με τους γονείς.
Τέλος, σε περιπτώσεις όπου οι παραπάνω παρεμβάσεις αποτυγχάνουν τότε χρειάζεται να δημιουργηθεί μία μόνιμη παράκαμψη ανάμεσα στο δακρυικό ασκό και στη ρινική κοιλότητα ώστε να αποχετεύονται τα δάκρυα. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται δακρυοασκορινοστομία (DCR dacryocystorhinostomy), πραγματοποιείται από εξιδεικευμένο Πλαστικό Χειρουργό και ευτυχώς σπάνια απαιτείται να πραγματοποιηθεί.
Γιατί να επιλέξω την Δρ. Αδαμοπούλου;
Η παιδοφθαλμίατρος έχει εξειδικευθεί στην αντιμετώπιση των οφθαλμικών προβλημάτων των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της παιδικής οφθαλμολογίας και τις ειδικές ανάγκες των μικρών ασθενών. Επιπλέον, διαθέτει την εξειδίκευση και την εμπειρία για να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τα παιδιά και να διεξάγει εξετάσεις με ευαισθησία και κατανόηση. Η επίσκεψη στην κυρία Αδαμοπούλου, παρέχει στους γονείς τη βεβαιότητα ότι η όραση και η υγεία των παιδιών τους βρίσκονται σε καλά χέρια.
Σε περιπτώσεις που παρατηρούνται έντονες βλεννοπυώδεις εκκρίσεις θα πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικές σταγόνες. Πρέπει να τονιστεί ότι οι σταγόνες αυτές ΔΕΝ διανοίγουν τον αποφραγμένο πόρο αλλά βοηθούν με μικρο-μολύνσεις που συμβαίνουν κατά καιρούς από τη λίμναση των δακρύων που δεν παροχευτεύονται σωστά. Οι σταγόνες πρέπει να χρησιμοποιούνται για σύντομο χρονικό διάστημα και μόνο υπό την καθοδήγηση του παιδοφθαλμιάτρου.
Σημαντική Συμβουλή:
Οι πληροφορίες που θα βρείτε στα κείμενά μας αν και έγκυρες,
σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εξατομικευμένη διάγνωση.
Εάν αντιμετωπίζετε το οποιαδήποτε πρόβλημα,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την παιδο-οφθαλμίατρο
Χρυσαυγή Αδαμοπούλου.
Φόρμα Επικοινωνίας