Η νόσος του Graves είναι μία αυτοάνοση νόσος που προκαλείται από την παρουσία αυτοαντισωμάτων που καταστρέφουν τον θυρεοειδή αδένα και προκαλούν υπερθυρεοειδισμό και κήλη. Η Οφθαλμική Θυρεοειδοπάθεια (Τhyroid Eye Disease-TED) παρουσιάζεται στο 50% των ασθενών με νόσο του Graves που είναι μία αυτοάνοση, σπάνια νόσος που εμφανίζεται σε συχνότητα 16/100000 γυναίκες και 2.9/100000 άνδρες το χρόνο.
Είναι 5 φορές πιο συχνή στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες καθώς και στα άτομα μέσης ηλικίας. Σε ότι αφορά στα παιδιά, φαίνεται να τα προσβάλλει σε ποσοστό 5% και μεταξύ της ηλικίας των 10-15 ετών. Όπως προαναφέραμε, η Οφθαλμική Θυρεοειδοπάθεια συνοδεύεται σε ποσοστό 90% με υπερθερεοειδισμό. Σε ένα ποσοστό 10% οι ασθενείς με Θυρεοειδική Οφθαλμοπάθεια όμως έχουν φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργεία ή μπορεί να εμφανίζουν και υποθυρεοειδισμό. Σε κάθε περίπτωση και μολονότι ο αυστηρός έλεγχος της θυρεοειδικής λειτουργίας είναι εξαιρετικά σημαντικός για την πορεία της νόσου, οι οφθαλμολογικές επιπλοκές της νόσου στις περισσότερες περιπτώσεις ΔΕΝ συνάδουν με τον βαθμό της θυρεοειδικής λειτουργίας (υπερ/υπο). Κατά συνέπεια, η θεραπεία της δυσλειτουργίας του θυρεοειδούς δεν επηρεάζει την πορεία της Οφθαλμικής Θυρεοειδοπάθειας.
Υπάρχουν γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση και την πορεία της νόσου. Από τους περιβαντολογικούς παράγοντες, το κάπνισμα φαίνεται να επηρεάζει εξαιρετικά και με αρνητικό τρόπο την πορεία της νόσου. Επίσης, το στρες αποτελεί έναν άλλο περιβαλλοντικό παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πορεία της νόσου.
Η νόσος αυτή χαρακτηρίζεται από μία ενεργή φάση , η οποία διαρκεί περίπου 1-2 χρόνια και η οποία χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα βλεφάρων, οίδημα των βλεφάρων, ανάσπαση βλεφάρων, ξηροφθαλμία, exposure keratopathy, έλκη κερατοειδούς, πρόπτωση των οφθαλμών (εξόφθαλμος). Επίσης, παρουσιάζεται δακρύρροια, θολή όραση καθώς και πόνος πίσω από τα μάτια αλλά και κατά την κίνηση των οφθαλμών. Μετά το πέρας της ενεργούς φάσης, ακολουθεί η χρόνια φάση κατά την οποία εμφανίζεται πάχυνση/ίνωση των εξοφθαλμιών μυών, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της οφθαλμοκινητικότητας και την εμφάνιση στραβισμού και διπλωπίας. Οι εξοφθάλμιοι μύες μπορεί να παχυνθούν και να αυξηθούν υπερβολικά σε μέγεθος, ενώ η πάχυνση του οπισθοβολβικού λίπους οδηγεί και σε συμπίεση του οπτικού νεύρου που μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Η οφθαλμική θυρεοειδοπάθεια μπορεί να αφορά τον έναν, τους δύο οφθαλμούς ή να είναι και ασύμμετρη. Η πορεία της νόσου είναι σταδιακή και βραδεία σε μεγαλύτερες ηλικίες(>50 ετών) όπου έχει και χειρότερη πρόγνωση.
Η διάγνωση της Θυρεοειδικής Οφθαλμοπάθειας γίνεται με βάση την κλινική εικόνα, τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών αλλά και από την αξονική ή μαγνητική τομογραφία κόγχου όπου παρατηρείται μια χαρακτηριστική διόγκωση των εξοφθάλμιων μυών που κινούν το μάτι κυρίως προς τα έσω, κάτω και πάνω.
Η θεραπεία της Οφθαλμικής Θυρεοειδοπάθειας συνίσταται σε χρήση οφθαλμικών σταγόνων και αλοιφών για την αντιμετώπιση της ξηροφθαλμίας. Επίσης, είναι εξαιρετικής σημασίας ο ασθενής με Οφθαλμική Θυρεοειδοπάθεια να σταματήσει το κάπνισμα εφόσον είναι καπνιστής. Το κάπνισμα επιβαρύνει εξαιρετικά την πορεία της νόσου και συνίσταται η διακοπή του άμεσα.
Στην ενεργή φάση της νόσου είναι δυνατή η συστηματική χορήγηση κορτικοστεροειδών ή και άλλων ανοσοκατασταλτικών παραγόντων όπως rituximab (ένα μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο έχει εγκριθεί για την αντιμετώπιση της θυρεοειδικής οφθαλμοπάθειας) καθώς και η ακτινοθεραπεία.
Κατά τη χρόνια φάση και εφόσον υπάρχει εκτεταμένος εξόφθαλμος ή ο κερατοειδής χιτώνας είναι εκτεθειμένος ή το οπτικό νεύρο συμπιέζεται θα πρέπει να πραγματοποιείται χειρουργική επέμβαση. Πιο συγκεκριμένα:
Χειρουργική επέμβαση βλεφάρου
Σε περίπτωση όπου υπάρχει μεγάλη ανάσπαση του άνω βλεφάρου, ο κερατοειδής χιτώνας παραμένει εκτεθειμένος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία ελκών έως και διάτρηση του κερατοειδούς. Η επέμβαση λοιπόν έχει σαν σκοπό την αποκατάσταση της φυσιολογικής θέσης του βλεφάρου προκειμένου να μην επιβαρύνεται ο κερατοειδής χιτώνας. Η οριστική επέμβαση για την αποκατάσταση της θέσης των βλεφάρων θα πρέπει να γίνεται εφόσον η νόσος είναι σε ύφεση για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
Χειρουργική αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου – Orbital Decompression Surgery
Σε περίπτωση όπου υπάρχει εκτεταμένος εξόφθαλμος ή και συμπίεση του οπτικού νεύρου, συνίσταται η χειρουργική αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου προκειμένου να αποφευχθεί μόνιμη βλάβη του οπτικού νεύρου και να μειωθεί σημαντικά η πρόπτωση των οφθαλμών. Η επέμβαση αυτή έχει σαν στόχο τη μείωση της ενδο-κογχικής πιέσης. Με εξαίρεση την απειλητική για την όραση συμπιεστική οπτική νευροπάθεια, η χειρουργική αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου θα πρέπει να γίνεται στη χρόνια φάση της νόσου και εφόσον είναι σε ύφεση για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
Γιατί να επιλέξω την Δρ. Αδαμοπούλου;
Η παιδοφθαλμίατρος έχει εξειδικευθεί στην αντιμετώπιση των οφθαλμικών προβλημάτων των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της παιδικής οφθαλμολογίας και τις ειδικές ανάγκες των μικρών ασθενών. Επιπλέον, διαθέτει την εξειδίκευση και την εμπειρία για να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τα παιδιά και να διεξάγει εξετάσεις με ευαισθησία και κατανόηση. Η επίσκεψη στην κυρία Αδαμοπούλου, παρέχει στους γονείς τη βεβαιότητα ότι η όραση και η υγεία των παιδιών τους βρίσκονται σε καλά χέρια.
Χειρουργική αντιμετώπιση στραβισμού
Σε περίπτωση όπου υπάρχει στραβισμός και διπλωπία, και εφόσον η γωνία του στραβισμού έχει παραμείνει σταθερή για ικανοποιητικό χρονικό διάστημα τότε μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά. Στην οξεία φάση, η διπλωπία μπορεί να αντιμετωπιστεί επίσης με τη βοήθεια πρισμάτων αλλά και εγχύσεων ΒΟΤΟΧ εντός των οφθαλμικών μυών.
Εάν απαιτούνται περισσότερες της μίας χειρουργικές επεμβάσεις, η αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου θα πρέπει να προηγείται της επέμβασης του στραβισμού και να ακολουθεί τη χειρουργική επέμβαση στα βλέφαρα.
Τα τελευταία χρόνια, επανάσταση έχει φέρει η χρήση ενός καινούριου φαρμάκου της teprotumumab (Tepezza) στην αντιμετώπιση της Θυρεοειδικής Οφθαλμοπάθειας. Τον Ιανουάριο του 2020, εγκρίθηκε για πρώτη φορά από την Αμερικάνικη Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) το πρώτο φάρμακο το οποίο στοχεύει στην θεραπεία της Οφθαλμικής Θυρεοειδοπάθειας. Αποτελεί ένα μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι του ινσουλινο-μιμητικού αυξητικού παράγοντα-1 R(ΙGFR-1R). Η έγκριση αυτή βασίστηκε στη μελέτη OPTIC, η οποία βρήκε σημαντική βελτίωση (82.9%) της πρόπτωσης και του εξόφθαλμου που παρατηρείται στη Νόσο του Graves. To φάρμακο αυτό χορηγείται ενδοφλέβια ανά 3 εβδομάδες σε ένα κύκλο συνολικά 8 εγχύσεων για 5 μήνες και έχει θεαματικά αποτελέσματα στη μείωση του εξόφθαλμου αλλά και της διπλωπίας. Δυστυχώς, προς το παρόν το φάρμακο αυτό είναι διαθέσιμο μόνο στις Η.Π.Α. Το φάρμακο αυτό έχει ανεπιθύμητες ενέργειες και επίσης αντενδείκνυται σε ορισμένες περιπτώσεις. Θα πρέπει να γίνεται ενδελεχής εξέταση και αξιολόγηση του ασθενούς με Νόσο Graves όχι μόνο από τον Οφθαλμίατρο αλλά και από Ενδοκρινολόγο με εμπειρία στη χρήση του παραπάνω φαρμάκου προκειμένου να αποφασιστεί εάν ο ασθενής είναι ο κατάλληλος για τη χορήγησή του.
Σημαντική Συμβουλή:
Οι πληροφορίες που θα βρείτε στα κείμενά μας αν και έγκυρες,
σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εξατομικευμένη διάγνωση.
Εάν αντιμετωπίζετε το οποιαδήποτε πρόβλημα,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την παιδο-οφθαλμίατρο
Χρυσαυγή Αδαμοπούλου.
Φόρμα Επικοινωνίας
