Αμβλυωπία
Αμβλυωπία, επίσης γνωστή και ως «τεμπέλικο μάτι», είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία παρουσιάζεται μειωμένη οπτική οξύτητα στο ένα μάτι (και σπανιότερα και στα δύο μάτια) παρά τη διόρθωση του διαθλαστικού λάθους αλλά και την απουσία οργανικής βλάβης των ματιών. Αποτελεί μία αναπτυξιακή διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος η οποία οφείλεται στη μη σωστή επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων, οδηγώντας έτσι στην ανάπτυξη μειωμένης οπτικής οξύτητας.
Η αμβλυωπία αποτελεί τη συχνότερη αιτία μειωμένης οπτικής οξυτήτας της παιδικής ηλικίας
και εφόσον δεν διαγνωσθεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως θα οδηγήσει σε μόνιμη και μη αναστρέψιμη απώλεια όρασης από το ένα ή και τα δύο μάτια. Εκτιμάται ότι η συχνότητα της αμβλυωπίας σε παιδιά ηλικίας 30-71 μηνών είναι 0.7-2.6%, ενώ σε μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας είναι μεγαλύτερη και υπολογίζεται μεταξύ 1.1-5.5%. Η αμβλυωπία παρουσιάζεται συχνότερα στα παιδιά με ιστορικό προωρότητας, σε παιδιά με χαμηλό βάρος γέννησης, αναπτυξιακές διαταραχές ή σε παιδιά με ιστορικό αμβλυωπίας στην οικογένεια (πρώτου βαθμού συγγενείς).
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες αμβλυωπίας
Συνοπτικά:
A. Ανισομετρωπική
(λογώ ύπαρξης διαθλαστικού λάθους στο ένα μάτι)
B. Ισοαμετρωπική
(λόγω ύπαρξης υψηλού διαθλαστικού σφάλματος και στα δύο μάτια)
Στραβισμική
Aμβλυωπία
Κακή ευθυγράμμιση των ματιών εξαιτίας της μη σωστής λειτουργίας των οφθαλμικών μυών. Ο εγκέφαλος δεν επεξεργάζεται την εικόνα από τον ένα οφθαλμό και βασίζεται όλο και περισσότερο στον άλλο.
A. Συγγενή βλεφαρόπτωση
B. Θολερότητες στα διαθλαστικά μέσα π.χ. καταρράκτης
Αντίστροφη
Aμβλυωπία
(reverse amblyopia)
Εμφανίζεται λόγω της συνεχούς κάλυψης του υγιούς οφθαλμού για θεραπευτικούς λόγους.
Αναλυτικότερα:
Διαθλαστική Αμβλυωπία
Η διαθλαστική αμβλυωπία αναπτύσσεται όταν δεν υπάρχει σημαντικό διαθλαστικό σφάλμα στο ένα ή και στα δύο μάτια το οποίο δεν έχει διορθωθεί με τη χορήγηση γυαλιών. Η ανισομετρωπική αμβλυωπία αφορά μόνο το ένα μάτι και αναπτύσσεται επειδή ο εγκέφαλος αδυνατεί να επεξεργαστεί τη θολή εικόνα που έρχεται σε αυτόν από το μάτι με το υψηλότερο διαθλαστικό σφάλμα. Η αμφοτερόπλευρη (ισοαμετρωπική) αμβλυωπία είναι λιγότερο συχνή μορφή διαθλαστικής αμβλυωπίας και οδηγεί σε αμφοτερόπλευρη μείωση της οπτικής οξύτητας.
Στραβισμική Αμβλυωπία
Σε περίπτωση που υπάρχει στραβισμός είναι συχνή η ανάπτυξη της στραβισμικής αμβλυωπίας. Αυτό συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλος αδυνατεί να επεξεργαστεί την εικόνα που φτάνει σε αυτόν από το στραβίζον μάτι και την αγνοεί, με αποτέλεσμα η όραση να μην αναπτύσσεται σωστά στο μάτι αυτό.
Αμβλυωπία Εξ’ Ανοψίας
Η αμβλυωπία εξ’ανοψίας αποτελεί την πιο σπάνια, πιο σοβαρή και δυσκολότερα θεραπεύσιμη μορφή αμβλυωπίας. Οποιαδήποτε πάθηση του οφθαλμού κατά την παιδική ηλικία που εμποδίζει το μάτι να βλέπει καθαρά μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη της αμβλυωπίας. Συνήθεις αιτίες αποτελούν:
· Η βλεφαρόπτωση όταν είναι μεγάλη και έχει ως αποτέλεσμα να καλύπτεται το κορικό τμήμα του κερατοειδούς
· Θολερότητες του φακού όπως συγγενής καταρράκτης
· Θολερότητες του κερατοειδούς όπως Peters anomaly
· Σοβαρό τραύμα του οφθαλμού κατά την παιδική ηλικία
· Υαλοειδική αιμορραγεία
Η μορφή αυτή της αμβλυωπίας αν δεν διαγνωσθεί και θεραπευτεί εγκαίρως θα έχει καταστροφικές συνέπειες στην ανάπτυξη της όρασης του παιδιού
Αντίστροφη (Reverse) Αμβλυωπία
Η αντίστροφη αμβλυωπία είναι μία ειδική μορφή αμβλυωπίας εξ’ανοψίας η οποία μπορεί να εμφανιστεί κατά το «κλείσιμο» ή τη χρήση σταγόνων κυκλοπληγίας και αφορά το μη αμβλυωπικό μάτι. Η μορφή αυτή της αμβλυωπίας συνήθως αναστρέφεται σχεδόν πλήρως μόλις σταματήσει το θεραπευτικό κλείσιμο του ματιού και είναι κάτι το οποίο πρέπει να έχει υπόψη του ο παιδοφθαλμίατρος κατά την παρακολούθηση των ασθενών με αμβλυωπία.
Γιατί να επιλέξω την Δρ. Αδαμοπούλου;
Η παιδοφθαλμίατρος έχει εξειδικευθεί στην αντιμετώπιση των οφθαλμικών προβλημάτων των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της παιδικής οφθαλμολογίας και τις ειδικές ανάγκες των μικρών ασθενών. Επιπλέον, διαθέτει την εξειδίκευση και την εμπειρία για να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τα παιδιά και να διεξάγει εξετάσεις με ευαισθησία και κατανόηση. Η επίσκεψη στην κυρία Αδαμοπούλου, παρέχει στους γονείς τη βεβαιότητα ότι η όραση και η υγεία των παιδιών τους βρίσκονται σε καλά χέρια.
Διάγνωση
Κατά την πρώτη επίσκεψη στον παιδοφθαλμίατρο θα πρέπει να γίνεται πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος ο οποίος θα ξεκινά με τη λήψη ενός καλού ιστορικού για την ανίχνευση παραγόντων κινδύνου για την ανάπτυξη της αμβλυωπίας. Εν συνεχεία, θα πρέπει να γίνεται έλεγχος της οπτικής οξύτητας, της οφθαλμοκινητικότητας, του πιθανού διαθλαστικού σφάλματος για να διαπιστωθεί αν το παιδί έχει αμβλυωπία.
Σε κάθε περίπτωση εκείνο που είναι σημαντικό είναι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της αμβλυωπίας. Παιδιά τα οποία έχουν παραγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της αμβλυωπίας, θα πρέπει να εξετάζονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από εξειδικευμένο παιδοφθαλμίατρο.
Όσο πιο νωρίς διαγνωσθεί η αμβλυωπία τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να θεραπευτεί πλήρως και να αποφευχθούν οφθαλμολογικές επιπλοκές που θα συνοδεύουν το παιδί για το υπόλοιπο της ζωής του.
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της αμβλυωπίας είναι η βλεφαρόπτωση, η προωρότητα (<30 ενδομάδες), χαμηλό βάρος γέννησης (<1500 γρ), εγκεφαλική παράλυση, σύνδρομο Down, καθώς και οικογενειακό ιστορικό συγγενούς καταρράκτη, συγγενούς γλαυκώματος, στραβισμού ή αμβλυωπίας.
Η αμβλυωπία θα πρέπει να θεραπεύεται όσο πιο νωρίς γίνεται ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί φυσιολογικά η όραση του παιδιού. Υπάρχει ένα θεραπευτικό «παράθυρο» πέραν του οποίου δεν είναι δυνατή η θεραπεία της αμβλυωπίας ή έχει πολύ μικρό αποτελεσμα. Έτσι, η θεραπεία της αμβλυωπίας θα πρέπει να έχει αρχίσει μέχρι την ηλικία των 7 έτων.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της αμβλυωπίας περιλαμβάνει καταρχήν τη διόρθωση του διαθλαστικού λάθους με τη χρήση γυαλιών. Η όραση του παιδιού σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά μόνο από τη συντογογράφηση των γυαλιών. Σε περίπτωση όπου δεν υπάρξει σημαντική βελτίωση τότε αρχίζεί η θεραπεία της αμβλυπίας με το «κλείσιμο» του ενός ματιού. Αποτελεί το πιο αποτελεσματικό και πιο διαδεδομένο τρόπο αντιμετώπισης της αμβλυωπίας. Το χρονικό διάστημα όπου το μάτι θα μείνει κλειστό εξαρτάται από τον βαθμό της αμβλυωπίας και την ηλικία του παιδιού. Από κει και πέρα, γίνεται επανέλεγχος προκειμένου να μετρηθεί η οπτική οξύτητα ανά τακτά χρονικά διστήματα (συνήθως κάθε 8 εβδομάδες) προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχει ανταπόκριση στη θεραπεία και αναλόγως να τροποποιηθεί το θεραπευτικό πρωτόκολλο. Σε περίπτωση που το κλείσιμο του ματιού δεν γίνεται εύκολα αποδεκτό από το παιδί, τότε μπορεί να χορηγήθουν σταγόνες κυκλοπληγίας.
Τέλος, όπως προαναφέραμε, σε περίπτωση που υπάρχει αμβλυωπία εξ’ανοψίας τότε θα πρέπει να επέμβουμε χειρουργικά είτε με την αφαίρεση του συγγενούς καταρράκτη είτε με τη διόρθωση της βλεφαρόπτωσης για παράδειγμα προκειμένου να αποκαταστήσουμε την όραση του παιδιού.
Σημαντική Συμβουλή:
Οι πληροφορίες που θα βρείτε στα κείμενά μας αν και έγκυρες,
σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εξατομικευμένη διάγνωση.
Εάν αντιμετωπίζετε το οποιαδήποτε πρόβλημα,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την παιδο-οφθαλμίατρο
Χρυσαυγή Αδαμοπούλου.
Φόρμα Επικοινωνίας