Στραβισμός είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία τα δύο μάτια δεν είναι ευθυγραμμισμένα αλλά «βλέπουν» προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Το κάθε μάτι έχει έξι μύες (εξοφθάλμιοι μύες) οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την κινητικότητά του και οι οποίοι συνεργάζονται αρμονικά με τους μύες του άλλου ματιού με εντολή που δέχονται από νεύρα μέσω του εγκεφάλου. Οποιαδήποτε κατά συνέπεια βλάβη στους μύες ή στα νεύρα ή στα κέντρα του εγκεφάλου που ελέγχουν την οφθαλμοκινητικότητα μπορεί να προκαλέσει στραβισμό και να επηρεάσει τη διόφθαλμη όρασή τους.
Οι πιο συχνές αιτίες στραβισμού είναι η προωρότητα και η κληρονομικότητα. Συγκεκριμένα, εάν το βάρος γέννησης ενός πρόωρου νεογνού είναι λιγότερο από 2500 γρ. τότε η πιθανότητα εμφάνισης στραβισμού αυξάνεται κατά 4 φορές ενώ για πρόωρα νεογνά με βάρος γέννησης μικρότερο από 1500 γρ. η πιθανότητα εμφάνισης στραβισμού αυξάνεται κατά 7 φορές. Επίσης, ιατρικές μελέτες έχουν δείξει ότι εάν ένας από τους γονείς έχει στραβισμό τότε η πιθανότητα εμφάνισης στραβισμού στο παιδί του ανέρχεται στο 30%. Επίσης, το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της κύησης και η χρήση ναρκωτικών ουσιών καθώς και αλκοόλ αυξάνουν κατακόρυφα την πιθανότητα εμφάνισης στραβισμού.
Η πιο συχνή όμως αιτία στραβισμού στα παιδιά είναι τα διαθλαστικά σφάλματα και ιδιαίτερα η υψηλή υπερμετρωπία. Το παιδί στην προσπάθειά του να υπερκεράσει το διαθλαστικό σφάλμα και να δει «καθαρά», αρχίζει και στραβίζει και τα μάτια αρχίζουν και συγκλίνουν προς τα έσω.
Άλλες αιτίες στραβισμού είναι νευρολογικές παθήσεις όπως, σύνδρομο Down, όγκοι εγκεφάλου, συγγενής υδροκέφαλος, τραύμα των οφθαλμικών κόγχων, εγκεφαλική αιμορραγία, καθώς και σύνδρομα κρανιοσυνοστέωσης, όπου υπάρχουν ανατομικές παραλλαγές στους οφθαλμικούς κόγχους και στους εξοφθάλμιους μύες. Σε πολλές επίσης περιπτώσεις, δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία για την εμφάνιση του στραβισμού στα παιδιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο στραβισμός δεν αποκαθίσταται πάντα χειρουργικά και ότι ένα μικρό ποσοστό των παιδιών με στραβισμό θα χρειαστεί τελικά χειρουργική επέμβαση.
Προεγχειρητικός Έλεγχος
Στην περίπτωση όπου ο στραβισμός θα αντιμετωπιστεί χειρουργικά θα πρέπει να γίνεται αρχικά ένας πολύ καλός προεγχειρητικός έλεγχος στον οποίο θα μετράται με ακρίβεια η γωνία του στραβισμού, κατά πόσο δηλαδή τα μάτι αποκλίνει ή συγκλίνει. Η γωνία του στραβισμού θα πρέπει να είναι σταθερή για ένα μικρό χρονικό διάστημα προκειμένου να προχωρήσουμε στη χειρουργική αποκατάσταση του στραβισμού. Επίσης, αρκετές φορές θα χρειαστούν περισσότερες της μίας επισκέψεις στον παιδοφθαλμίατρο προκειμένου οι παραπάνω μετρήσεις να είναι απολύτως ακριβείς και επαναλαμβανόμενες.
Στη συνέχεια, θα πρέπει να προσδιοριστεί εάν υπάρχει ή όχι αμβλυωπία, η οποία εφόσον υπάρχει θα πρέπει να διορθωθεί έως ένα βαθμό πριν το χειρουργείο. Η διόρθωση της αμβλυωπίας γίνεται είτε με το κλείσιμο του ενός ματιού είτε με τη χρήση ειδικών σταγόνων και συντελεί ώστε το χειρουργικό αποτέλεσμα να είναι ακόμα καλύτερο και να έχει διάρκεια. Τέλος, θα πρέπει το παιδί που θα υποβληθεί στο χειρουργείο αποκατάστασης του στραβισμού να είναι υγιές ώστε να μην υπάρξουν επιπλοκές από την αναισθησία.
Την ημέρα του χειρουργείου, το παιδί θα πρέπει να είναι νηστικό από τα μεσάνυχτα της προηγούμενης μέρας (σαφείς οδηγίες θα δοθούν στους γονείς ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και με το αν παίρνουν φάρμακα συστηματικά) και να προσέλθει στο νοσοκομείο περίπου δύο ώρες πριν το προγραμματισμένο χειρουργείο. Στην προ εγχειρητική σουίτα, θα γίνει εξέταση του παιδιού από παιδο-Αναισθησιολόγο προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι μπορεί να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.
Γιατί να επιλέξω την Δρ. Αδαμοπούλου;
Η παιδοφθαλμίατρος έχει εξειδικευθεί στην αντιμετώπιση των οφθαλμικών προβλημάτων των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της παιδικής οφθαλμολογίας και τις ειδικές ανάγκες των μικρών ασθενών. Επιπλέον, διαθέτει την εξειδίκευση και την εμπειρία για να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τα παιδιά και να διεξάγει εξετάσεις με ευαισθησία και κατανόηση. Η επίσκεψη στην κυρία Αδαμοπούλου, παρέχει στους γονείς τη βεβαιότητα ότι η όραση και η υγεία των παιδιών τους βρίσκονται σε καλά χέρια.
Πως πραγματοποιείται η επέμβαση στραβισμού
Το χειρουργικό πλάνο που θα ακολουθηθεί στον κάθε ασθενή συζητείται εκτενώς με τους γονείς ώστε να γίνει απολύτως κατανοητό. Για παράδειγμα, εάν τα μάτια του παιδιού στρέφονται προς τα έσω, ένας ή δύο από τους μυς που μετακινούν τα μάτια προς τα έσω θα πρέπει να γίνει πιο «αδύναμος» προκειμένου τα μάτια να ευθυγραμμιστούν. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να γίνει αυτό χειρουργικά. Συνήθως επιτυγχάνεται με μία επέμβαση που ονομάζεται» οπίσθια μετάθεση» (recession). Σε αντίθετη περίπτωση, μπορεί να χρειαστεί να «ενδυναμώσουμε» τους εξοφθάλμιους μύες προκειμένου να ευθυγραμμιστούν τα μάτια. Αυτό συνήθως επιτυγχάνεται χειρουργικά με μία επέμβαση που ονομάζεται «βράχυνση» του εξοφθάλμιου μυός (resection) ή με τη μετάθεση των μυών (transposition). Η τελευταία είναι πιο αποτελεσματική και ενδείκνυται σε συγκεκριμένους τύπους στραβισμού όπως για παράδειγμα όταν ένας μυς είναι απών ή όταν είναι αποδυναμωμένος νευρολογικά (πάρεση εξοφθάλμιου μυος).
Είναι σημαντικό ο γονέας να έχει υπόψη του ότι μπορεί να υπάρξουν παραλλαγές στις παραπάνω μεθόδους ανάλογα με τη περίπτωση.
Επιπλοκές χειρουργικής διόρθωσης του στραβισμού
Η πιο συχνή επιπλοκή της επέμβασης στραβισμού είναι το γεγονός ότι ο στραβισμός μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να διορθωθεί μόνο μερικώς (υποδιόρθωση ή υπερδιόρθωση) και να χρειαστεί το παιδί να υποβληθεί σε δεύτερη επέμβαση. Σε γενικές γραμμές όσο πιο πολύπλοκος είναι ο στραβισμός τόσο πιο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με μία μόνο επέμβαση. Κάποιες μορφές στραβισμού ανταποκρίνονται καλύτερα και σε κάποιες άλλες ο στραβισμός μπορεί να μη διορθώνεται καν χειρουργικά. Θα λέγαμε ότι η πιθανότητα υποβολής σε δεύτερο χειρουργείο στραβισμού κυμαίνεται από 20-80%, με μέσο όρο 20-25%. Άλλες πιθανές επιπλοκές όπως μόλυνση, αιμορραγία, διπλωπία, απώλεια όρασης, είναι σπάνιες.
Μετεγχειρητική πορεία
Η επέμβαση στραβισμού δεν απαιτεί εισαγωγή του παιδιού στο νοσοκομείο. Μετά την πάρεση της αναισθησίας, το παιδί μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του. Επίσης, το παιδί μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες αμέσως και χωρίς περιορισμούς. Ο μόνος περιορισμός που υπάρχει είναι ότι δεν επιτρέπεται η κολύμβηση σε θάλασσα ή πισίνα για μία τουλάχιστον εβδομάδα μετά το χειρουργείο στραβισμού, προκειμένου να αποφευχθεί πιθανή μόλυνση. Επίσης, καλό θα είναι οι γονείς να επιβλέπουν τα παιδιά τους ώστε να μην τρίβουν τα μάτια τους με βρώμικα χέρια για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
Ο χειρουργός θα δώσει στον γονέα ένα οφθαλμικό κολλύριο ή αλοιφή το οποίο και θα πρέπει να βάζουν στα μάτια των παιδιών τους μετά το χειρουργείο για 1 εβδομάδα, 2-3 φορές την ημέρα προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανότητα μόλυνσης.
Ερυθρότητα των ματιών στο σημείο εκείνο όπου έγινε η χειρουργική τομή είναι αναπόφευκτη και θα υποχωρήσει πλήρως με την πάροδο του χρόνου (μέχρι 2-3 εβδομάδες). Επίσης, κατά τα δύο πρώτα 24ωρα, η ύπαρξη μικρής αιμορραγίας στα δάκρυα του παιδιού είναι απολύτως φυσιολογική και αναμενόμενη.
Ο μετεγχειρητικός έλεγχος από τον Χειρουργό-Παιδοφθαλμίατρο θα γίνει μία εβδομάδα μετά την επέμβαση και μετά στις 6 εβδομάδες προκειμένου να δώσουμε χρόνο στους εξοφθάλμιους μυς να επουλωθούν και να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε καλύτερα το χειρουργικό αποτέλεσμα.
Σημαντική Συμβουλή:
Οι πληροφορίες που θα βρείτε στα κείμενά μας αν και έγκυρες,
σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εξατομικευμένη διάγνωση.
Εάν αντιμετωπίζετε το οποιαδήποτε πρόβλημα,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την παιδο-οφθαλμίατρο
Χρυσαυγή Αδαμοπούλου.
Φόρμα Επικοινωνίας
