Η 4η εγκεφαλική συζυγία ή αλλιώς τροχιλιακό νεύρο όπως ονομάζεται νευρώνει τον άνω λοξό μυ. Ο άνω λοξός μυς είναι υπεύθυνος για την κίνηση του οφθαλμού προς τα κάτω και έσω. Σε περίπτωση πάρεσης (αδυναμίας) ή πλήρους παράλυσης της 4ης εγκεφαλικής συζυγίας παρατηρείται αδυναμία του άνω λοξού μυός και εμφάνιση κάθετης, οριζόντιας αλλά και στροφικής (torsional) διπλωπίας. O ασθενής προκειμένου να ανακουφιστεί από το ενοχλητικό σύμπτωμα της διπλωπίας γέρνει το κεφάλι του μακριά από τη μεριά της βλάβης (σε περίπτωση πάρεσης του δεξιού τροχιλιακού νεύρου ο ασθενής γέρνει το κεφάλι του προς τα αριστερά) και χαμηλώνει το πηγούνι προς τα κάτω.
Η πάρεση της 4ης εγκεφαλικής συζυγίας μπορεί να είναι συγγενής, δηλαδή παρούσα από τη γέννηση ή να είναι επίκτητη και να παρουσιαστεί αργότερα. Στην περίπτωση της συγγενούς πάρεσης του τροχιλιακού νεύρου, υπάρχει βλάβη του τροχιλιακού νεύρου ή του άνω λοξού μυός. Επίσης, στα παιδιά η πάρεση του τροχιλιακού νεύρου παρουσιάζεται στο πλαίσιο συνδρόμων κρανιοσυνοστέωσης.
Τα παιδιά δεν παραπονούνται για διπλωπία και συχνά το μόνο σύμπτωμα είναι η εμφανής κλίση της κεφαλής προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά. Το παιδί αποκτά την ανώμαλη αυτή θέση της κεφαλής προκειμένου να αντιρροπήσει την κάθετη απόκλιση των οφθαλμών ώστε αυτά να ευθυγραμμιστούν και δυσκολεύεται σε καθημερινές δραστηριότητες. Πολλά παιδιά επίσης καταλήγουν σε ορθοπεδικούς και φυσιοθεραπευτές λανθασμένα προκειμένου να βελτιώσουν την ανώμαλη θέση της κεφαλής ενώ στην ουσία το πρόβλημα είναι οφθαλμικό. Για το λόγο αυτό, οποτεδήποτε οι γονείς ή ο παιδίατρος παρατηρήσουν κλίση της κεφαλής θα πρέπει να παραπέμπουν το παιδί σε εξειδικευμένο παιδοφθαλμίατρο προκειμένου να ελεχθεί διεξοδικά και να διαγνωσθεί σωστά. Πέραν της συγγενούς, η πάρεση του τροχιλιακού νεύρου μπορεί να είναι και επίκτητη. Κυριότερη αιτία αποτελεί το τραύμα. Το τροχιλιακό νεύρο είναι το μακρύτερο σε πορεία κρανιακό νεύρο και για το λόγο αυτό είναι το πιο ευάλωτο σε τραύματα της κεφαλής. Άλλες αιτίες πάρεσης αποτελούν ισχαιμικά επεισόδια σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη(ΣΔ) ή Υπέρταση και αποτελούν την συχνότερη αιτία σε μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 60 ετών). Σε νεότερες ηλικίες η πάρεση του τροχιλιακού νεύρου μπορεί να οφείλεται σε κακοήθειες, απομυελινωτικές νόσους του κεντρικού νευρικού συστήματος, και ανευρύσματα.
Στους ενήλικες, η πάρεση του τροχιλιακού νεύρου προκαλεί κάθετη διπλωπία (οι δύο εικόνες ενός αντικειμένου είναι η μία πάνω στην άλλη), διαγώνια (οι δύο εικόνες είναι διαχωρισμένες κάθετα και οριζόντια) και μερικές φορές συστροφική διπλωπία (torsional diplopia) καθώς και κλίση της κεφαλής όπως περιγράψαμε παραπάνω.
Η πάρεση το τροχιλιακού νεύρου μπορεί να είναι μονόφθαλμη ή να αφορά και τα δύο μάτια. Στην περίπτωση της αμφοτερόπλευρης πάρεσης, τα μάτια στην πρόσθια βλεμματική θέση μπορεί να είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένα ή να υπάρχει μία πολύ μικρή κάθετη απόκλιση. Επίσης, η κλίση της κεφαλής μπορεί να είναι πολύ μικρή.
Η διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο και ξεκινά με τη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού καθώς και παλιών φωτογραφιών και συνεχίζεται με έλεγχο της οφθαλμοκινητικότητας, μέτρηση της γωνίας του στραβισμού, μέτρηση της διόφθαλμης όρασης, μέτρηση της συστροφής (torsion). Στα πλαίσια της διερεύνησης και προκειμένου να αποκλεισθούν σοβαρότερες παθολογίες μπορεί να κριθεί απαραίτητη η απεικόνιση του εγκεφάλου με μαγνητική τομογραφία (MRI) και να διαταχθεί εργαστηριακός έλεγχος.
Γιατί να επιλέξω την Δρ. Αδαμοπούλου;
Η παιδοφθαλμίατρος έχει εξειδικευθεί στην αντιμετώπιση των οφθαλμικών προβλημάτων των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της παιδικής οφθαλμολογίας και τις ειδικές ανάγκες των μικρών ασθενών. Επιπλέον, διαθέτει την εξειδίκευση και την εμπειρία για να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τα παιδιά και να διεξάγει εξετάσεις με ευαισθησία και κατανόηση. Η επίσκεψη στην κυρία Αδαμοπούλου, παρέχει στους γονείς τη βεβαιότητα ότι η όραση και η υγεία των παιδιών τους βρίσκονται σε καλά χέρια.
Σε ότι αφορά στη θεραπεία της πάρεσης του τροχιλιακού νεύρου, όταν αυτή είναι επίκτητη θα πρέπει να διερευνάται σε βάθος η αιτία της και να θεραπεύεται ανάλογα. Μόλις θεραπευτεί η αιτία της πάρεσης τότε ο Οφθαλμίατρος θα πρέπει να περιμένει για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών προκείμενου να δει αν θα υπάρξει αυτόματη λύση της πάρεσης. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, η διπλωπία συνήθως αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση πρισμάτων. Τα πρίσματα «ενώνουν» τα δύο είδωλα σε ένα αλλά η αιτία της διπλωπίας – δηλαδή ο αδύναμος άνω λοξός μυς-παραμένει. Σε περίπτωση που τα πρίσματα δεν μπορούν να ανακουφίσουν από τη διπλωπία τότε η επικάλυψη του ενός οφθαλμού με eye patches μπορεί να ανακουφίσει προσωρινά την διπλωπία.
Σε περίπτωση όπου η διπλωπία δεν λύνεται αυτόματα μετά το πέρας των 6 μηνών ή σε περίπτωση όπου η διπλωπία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τα πρίσματα καθώς επίσης και στην περίπτωση της συγγενούς πάρεσης του τροχιλιακού νεύρου, αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.
Το χειρουργείο έχει σαν στόχο να διορθώσει την ανώμαλη θέση της κεφαλής, να βελτιώσει ή και να εξαλείψει την κάθετη απόκλιση των οφθαλμών και να ελαττώσει ή εξαλείψει την διπλωπία. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να αφορά το ένα ή και τα δύο μάτια και αυτό εξαρτάται από το μέγεθος της κάθετης απόκλισης των ματιών, την αλλαγή της απόκλισης στις διάφορες βλεμματικές θέσεις, το μέγεθός της κλίσης της κεφαλής, και από το μέγεθος της συστροφής (torsion).
Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής με πάρεση της 4ης εγκεφαλικής συζυγίας θα πρέπει να απευθύνεται σε οφθαλμίατρο εξειδικευμένο σε θέματα οφθαλμοκινητικότητας-στραβισμολόγο-προκειμένου να γίνει σωστή διάγνωση αλλά και να δρομολογηθεί ένα σωστό και αποτελεσματικό θεραπευτικό πλάνο.
Σημαντική Συμβουλή:
Οι πληροφορίες που θα βρείτε στα κείμενά μας αν και έγκυρες,
σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εξατομικευμένη διάγνωση.
Εάν αντιμετωπίζετε το οποιαδήποτε πρόβλημα,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την παιδο-οφθαλμίατρο
Χρυσαυγή Αδαμοπούλου.
Φόρμα Επικοινωνίας
