Αμβλυωπία
Αμβλυωπία, επίσης γνωστή και ως «τεμπέλικο μάτι», είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία παρουσιάζεται μειωμένη οπτική οξύτητα στο ένα μάτι (και σπανιότερα και στα δύο μάτια) παρά τη διόρθωση του διαθλαστικού λάθους αλλά και την απουσία οργανικής βλάβης των ματιών. Αποτελεί μία αναπτυξιακή διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος η οποία οφείλεται στη μη σωστή επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων, οδηγώντας έτσι στην ανάπτυξη μειωμένης οπτικής οξύτητας.
Τι είναι η αμβλυωπία;
Η αμβλυωπία αποτελεί τη συχνότερη αιτία μειωμένης οπτικής οξυτήτας της παιδικής ηλικίας και εφόσον δεν διαγνωσθεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως θα οδηγήσει σε μόνιμη και μη αναστρέψιμη απώλεια όρασης από το ένα ή και τα δύο μάτια. Εκτιμάται ότι η συχνότητα της αμβλυωπίας σε παιδιά ηλικίας 30-71 μηνών είναι 0.7-2.6%, ενώ σε μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας είναι μεγαλύτερη και υπολογίζεται μεταξύ 1.1-5.5%. Η αμβλυωπία παρουσιάζεται συχνότερα στα παιδιά με ιστορικό προωρότητας, σε παιδιά με χαμηλό βάρος γέννησης, αναπτυξιακές διαταραχές ή σε παιδιά με ιστορικό αμβλυωπίας στην οικογένεια (πρώτου βαθμού συγγενείς).
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες αμβλυωπίας
Συνοπτικά:
A. Ανισομετρωπική
(λογώ ύπαρξης διαθλαστικού λάθους στο ένα μάτι)
B. Ισοαμετρωπική
(λόγω ύπαρξης υψηλού διαθλαστικού σφάλματος και στα δύο μάτια)
Στραβισμική
Aμβλυωπία
Κακή ευθυγράμμιση των ματιών εξαιτίας της μη σωστής λειτουργίας των οφθαλμικών μυών. Ο εγκέφαλος δεν επεξεργάζεται την εικόνα από τον ένα οφθαλμό και βασίζεται όλο και περισσότερο στον άλλο.
A. Συγγενή βλεφαρόπτωση
B. Θολερότητες στα διαθλαστικά μέσα π.χ. καταρράκτης
Αντίστροφη
Aμβλυωπία
(reverse amblyopia)
Εμφανίζεται λόγω της συνεχούς κάλυψης του υγιούς οφθαλμού για θεραπευτικούς λόγους.
Αναλυτικότερα:
Διαθλαστική Αμβλυωπία
Η διαθλαστική αμβλυωπία αναπτύσσεται όταν δεν υπάρχει σημαντικό διαθλαστικό σφάλμα στο ένα ή και στα δύο μάτια το οποίο δεν έχει διορθωθεί με τη χορήγηση γυαλιών. Η ανισομετρωπική αμβλυωπία αφορά μόνο το ένα μάτι και αναπτύσσεται επειδή ο εγκέφαλος αδυνατεί να επεξεργαστεί τη θολή εικόνα που έρχεται σε αυτόν από το μάτι με το υψηλότερο διαθλαστικό σφάλμα. Η αμφοτερόπλευρη (ισοαμετρωπική) αμβλυωπία είναι λιγότερο συχνή μορφή διαθλαστικής αμβλυωπίας και οδηγεί σε αμφοτερόπλευρη μείωση της οπτικής οξύτητας.
Στραβισμική Αμβλυωπία
Σε περίπτωση που υπάρχει στραβισμός είναι συχνή η ανάπτυξη της στραβισμικής αμβλυωπίας. Αυτό συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλος αδυνατεί να επεξεργαστεί την εικόνα που φτάνει σε αυτόν από το στραβίζον μάτι και την αγνοεί, με αποτέλεσμα η όραση να μην αναπτύσσεται σωστά στο μάτι αυτό.
Αμβλυωπία Εξ’ Ανοψίας
Η αμβλυωπία εξ’ανοψίας αποτελεί την πιο σπάνια, πιο σοβαρή και δυσκολότερα θεραπεύσιμη μορφή αμβλυωπίας. Οποιαδήποτε πάθηση του οφθαλμού κατά την παιδική ηλικία που εμποδίζει το μάτι να βλέπει καθαρά μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη της αμβλυωπίας. Συνήθεις αιτίες αποτελούν:
· Η βλεφαρόπτωση όταν είναι μεγάλη και έχει ως αποτέλεσμα να καλύπτεται το κορικό τμήμα του κερατοειδούς
· Θολερότητες του φακού όπως συγγενής καταρράκτης
· Θολερότητες του κερατοειδούς όπως Peters anomaly
· Σοβαρό τραύμα του οφθαλμού κατά την παιδική ηλικία
· Υαλοειδική αιμορραγεία
Η μορφή αυτή της αμβλυωπίας αν δεν διαγνωσθεί και θεραπευτεί εγκαίρως θα έχει καταστροφικές συνέπειες στην ανάπτυξη της όρασης του παιδιού
Αντίστροφη (Reverse) Αμβλυωπία
Η αντίστροφη αμβλυωπία είναι μία ειδική μορφή αμβλυωπίας εξ’ανοψίας η οποία μπορεί να εμφανιστεί κατά το «κλείσιμο» ή τη χρήση σταγόνων κυκλοπληγίας και αφορά το μη αμβλυωπικό μάτι. Η μορφή αυτή της αμβλυωπίας συνήθως αναστρέφεται σχεδόν πλήρως μόλις σταματήσει το θεραπευτικό κλείσιμο του ματιού και είναι κάτι το οποίο πρέπει να έχει υπόψη του ο παιδοφθαλμίατρος κατά την παρακολούθηση των ασθενών με αμβλυωπία.
Γιατί να επιλέξω την Δρ. Αδαμοπούλου;
Η παιδοφθαλμίατρος έχει εξειδικευθεί στην αντιμετώπιση των οφθαλμικών προβλημάτων των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της παιδικής οφθαλμολογίας και τις ειδικές ανάγκες των μικρών ασθενών. Επιπλέον, διαθέτει την εξειδίκευση και την εμπειρία για να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τα παιδιά και να διεξάγει εξετάσεις με ευαισθησία και κατανόηση. Η επίσκεψη στην κυρία Αδαμοπούλου, παρέχει στους γονείς τη βεβαιότητα ότι η όραση και η υγεία των παιδιών τους βρίσκονται σε καλά χέρια.
Διάγνωση αμβλυωπίας
Κατά την πρώτη επίσκεψη στον παιδοφθαλμίατρο θα πρέπει να γίνεται πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος ο οποίος θα ξεκινά με τη λήψη ενός καλού ιστορικού για την ανίχνευση παραγόντων κινδύνου για την ανάπτυξη της αμβλυωπίας. Εν συνεχεία, θα πρέπει να γίνεται έλεγχος της οπτικής οξύτητας, της οφθαλμοκινητικότητας, του πιθανού διαθλαστικού σφάλματος για να διαπιστωθεί αν το παιδί έχει αμβλυωπία.
Σε κάθε περίπτωση εκείνο που είναι σημαντικό είναι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της αμβλυωπίας. Παιδιά τα οποία έχουν παραγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της αμβλυωπίας, θα πρέπει να εξετάζονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από εξειδικευμένο παιδοφθαλμίατρο.
Όσο πιο νωρίς διαγνωσθεί η αμβλυωπία τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να θεραπευτεί πλήρως και να αποφευχθούν οφθαλμολογικές επιπλοκές που θα συνοδεύουν το παιδί για το υπόλοιπο της ζωής του.
Θεραπεία αμβυωπίας
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της αμβλυωπίας είναι η βλεφαρόπτωση, η προωρότητα (<30 ενδομάδες), χαμηλό βάρος γέννησης (<1500 γρ), εγκεφαλική παράλυση, σύνδρομο Down, καθώς και οικογενειακό ιστορικό συγγενούς καταρράκτη, συγγενούς γλαυκώματος, στραβισμού ή αμβλυωπίας.
Η αμβλυωπία θα πρέπει να θεραπεύεται όσο πιο νωρίς γίνεται ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί φυσιολογικά η όραση του παιδιού. Υπάρχει ένα θεραπευτικό «παράθυρο» πέραν του οποίου δεν είναι δυνατή η θεραπεία της αμβλυωπίας ή έχει πολύ μικρό αποτελεσμα. Έτσι, η θεραπεία της αμβλυωπίας θα πρέπει να έχει αρχίσει μέχρι την ηλικία των 7 έτων.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της αμβλυωπίας περιλαμβάνει καταρχήν τη διόρθωση του διαθλαστικού λάθους με τη χρήση γυαλιών. Η όραση του παιδιού σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά μόνο από τη συντογογράφηση των γυαλιών. Σε περίπτωση όπου δεν υπάρξει σημαντική βελτίωση τότε αρχίζεί η θεραπεία της αμβλυπίας με το «κλείσιμο» του ενός ματιού. Αποτελεί το πιο αποτελεσματικό και πιο διαδεδομένο τρόπο αντιμετώπισης της αμβλυωπίας. Το χρονικό διάστημα όπου το μάτι θα μείνει κλειστό εξαρτάται από τον βαθμό της αμβλυωπίας και την ηλικία του παιδιού. Από κει και πέρα, γίνεται επανέλεγχος προκειμένου να μετρηθεί η οπτική οξύτητα ανά τακτά χρονικά διστήματα (συνήθως κάθε 8 εβδομάδες) προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχει ανταπόκριση στη θεραπεία και αναλόγως να τροποποιηθεί το θεραπευτικό πρωτόκολλο. Σε περίπτωση που το κλείσιμο του ματιού δεν γίνεται εύκολα αποδεκτό από το παιδί, τότε μπορεί να χορηγήθουν σταγόνες κυκλοπληγίας.
Τέλος, όπως προαναφέραμε, σε περίπτωση που υπάρχει αμβλυωπία εξ’ανοψίας τότε θα πρέπει να επέμβουμε χειρουργικά είτε με την αφαίρεση του συγγενούς καταρράκτη είτε με τη διόρθωση της βλεφαρόπτωσης για παράδειγμα προκειμένου να αποκαταστήσουμε την όραση του παιδιού.
1. ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΚΛΕΙΣΩ ΤΟ ΕΝΑ ΜΑΤΙ;
Το «κλείσιμο»του ματιού είναι μια τεχνική την οποία χρησιμοποιούμε για να θεραπεύσουμε την αμβλυωπία, η οποία καμιά φορά αναφέρεται και ως «τεμπέλικο μάτι».
Η αμβλυωπία αναπτύσσεται όταν το ένα μάτι χρησιμοποιείται περισσότερο από το άλλο. Αυτό έχει ως συνέπεια η όραση στο μάτι που «δεν χρησιμοποιείται τόσο» να μειώνεται και το μάτι να γίνεται «αδύναμο». Μερικές από τις αιτίες της αμβλυωπίας είναι: ο στραβισμός (δηλαδή όταν τα μάτια δεν είναι ευθυγραμμισμένα), τα ανόμοια διαθλαστικά σφάλματα ανάμεσα στα δύο μάτια, όπως και άλλες καταστάσεις οι οποίες εμποδίζουν την ομαλή ανάπτυξη της όρασης στο ένα μάτι. Τις περισσότερες φορές, η ύπαρξη της αμβλυωπίας δεν είναι εμφανής στους γονείς.
Με το κλείσιμο λοιπόν του «καλού» ματιού, αναγκάζουμε τον εγκέφαλο να αρχίσει να χρησιμοποιεί το πιο «αδύναμο» μάτι ώστε να αναπτυχθεί φυσιολογικά η όραση.
Μολονότι κάποιες φορές είναι απαραίτητη η συνταγογράφηση των γυαλιών, εντούτοις το κλείσιμο του ενός ματιού είναι απαραίτητο προκειμένου να διορθωθεί η αμβλυωπία. Η διόρθωση της αμβλυωπίας δεν είναι ποτέ χειρουργική, και μολονότι ορισμένες φορές εφαρμόζεται προκειμένου τα μάτια να ευθυγραμμιστούν, το κλείσιμο του ματιού μπορεί να επιβάλλεται πριν ή και μετά το χειρουργείο.
Αν η αμβλυωπία δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, τότε θα οδηγήσει σε μόνιμη και μη αναστρέψιμη απώλεια όρασης στο ένα μάτι, γεγονός που θα επηρεάσει αρνητικά τη ζωή του παιδιού για πάντα.
Επίσης, ορισμένες φορές το κλείσιμο του ματιού εφαρμόζεται στα παιδιά με διαλείπουσα εξωτροπία μολονότι η όραση μπορεί να είναι ίδια και στα δύο μάτια.
2. ΓΙΑ ΠΟΣΟ ΚΑΙΡΟ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΝΑ ΚΛΕΙΝΩ ΤΟ ΕΝΑ ΜΑΤΙ;
Η διάρκεια θεραπείας για την αμβλυωπία είναι διαφορετική για το κάθε παιδί. Σε γενικές γραμμές, όσο μικρότερο σε ηλικία είναι το παιδί και όσο πιο σύντομα ξεκινήσει η θεραπεία για την αμβλυωπία, τόσο πιο σύντομα θα βελτιωθεί η όραση του παιδιού. Επίσης, ορισμένες μορφές αμβλυωπίας είναι πιο δύσκολα θεραπεύσιμες από κάποιες άλλες.
Ο παιδοφθαλμίατρος μπορεί να ζητήσει το κλείσιμο του ματιού για μερικές ή περισσότερες ώρες την ημέρα. Μόλις η όραση αρχίσει να βελτιώνεται και τελικά σταθεροποιηθεί, τότε το κλείσιμο του ματιού μειώνεται σταδιακά ώστε να αποφευχθεί υποτροπή. Είναι δυνατόν η όραση να χειροτερέψει μόλις σταματήσει το κλείσιμο του ματιού γεγονός που κάνει τον συχνό και συστηματικό έλεγχο της οπτικής οξύτητας απαραίτητο κατά τη διάρκεια της θεραπείας αλλά και μετά το πέρας της.
Εάν η όραση του παιδιού στο αμβλυωπικό μάτι είναι πολύ χαμηλή, τότε θα πρέπει ο γονιός να επιβλέπει το παιδί του. Το παιχνίδι δίπλα στους δρόμους και στο πάρκο δεν συνίσταται όταν το μάτι είναι καλυμμένο.
Δυστυχώς, εάν μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα θεραπείας για την αμβλυωπία, η όραση του παιδιού δεν βελτιωθεί σημαντικά, τότε ο παιδοφθαλμίατρος θα σταματήσει τη θεραπεία της αμβλυωπίας.
3. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΜΑΤΙΟΥ, ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ;
Το «κλείσιμο του ματιού» σε ένα μικρό παιδί μπορεί να είναι πολύ δύσκολο και απαιτητικό. Η επιτυχής θεραπεία της αμβλυωπίας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το βαθμό συμμετοχής του γονιού, την αποφασιστικότητά του και την ικανότητα του να κάνει το παιδί να συνεργαστεί μαζί του.
Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, το κλείσιμο του ματιού γίνεται ευκολότερο αλλά κάθε αρχή και δύσκολη…!Μην απογοητεύεστε και μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια!!
Σε σπάνιες περιπτώσεις το κλείσιμο του ενός ματιού είναι πρακτικά αδύνατον και τότε ο γονιός θα πρέπει να είναι έτοιμος να δεχτεί ότι το παιδί του θα έχει πολύ μειωμένη όραση στο ένα του μάτι. Είναι όμως καλύτερο για τον γονιό να ξέρει ότι έχει προσπαθήσει και έχει κάνει ότι είναι ανθρωπίνως δυνατόν πριν δεχτεί κάτι τέτοιο.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
- ΡΟΥΤΙΝΑ!! (ειδκά για τα πολύ μικρά παιδιά) είναι εξαιρετικά σημαντική. Μην αφήσετε καμία μέρα να περάσει χωρίς να προσπαθήσετε να κλείσετε το μάτι του παιδιού. Προσπαθήστε αλλά μην επιμείνετε υπερβολικά, και επαναλάβετε την προσπάθεια την επόμενη μέρα. Το παιδί σταδιακά θα καταλάβει ότι δεν παραδίδετε το όπλα έτσι απλά. Αν η καθημερινή αυτή ρουτίνα σταματήσει τότε το παιδί σας κέρδισε την μάχη.
- Αν εμφανιστεί κάποιος ερεθισμός του δέρματος στην περιοχή όπου ακουμπάει το κάλυμμα του ματιού, επικοινωνήστε με τον παιδοφθαλμίατρο σας και θεραπεύστε το αμέσως.
- Ξεκινήστε το κλείσιμο του ματιού αργά αλλά σταθερά. Ρωτήστε τον παιδοφθαλμίατρο εάν μπορείτε να προσθέτετε σταδιακά μία ώρα την ημέρα ή την εβδομάδα.
- Χρησιμοποιείστε τη θετική επιβράβευση και μην μετατρέπετε την προσπάθεια αυτή σε τσακωμό με το παιδί σας.
- Συνδέστε το κλείσιμο του ματιού με δραστηριότητες που το παιδί σας αγαπάει πολύ (όπως π.χ. τηλεόραση, video games, κλπ.)
- Ξεκινήστε τη διαδικασία το Σαββατοκύριακο υπό την επίβλεψη του ενήλικα και γεμίστε την ημέρα με έξτρα προσοχή και ανταμοιβές προκειμένου να του αποσπάσετε την προσοχή από το κλείσιμο του ματιού.
- Χρησιμοποιείστε ένα timer το οποίο και θα ειδοποιήσει πότε πρόκειται να βγάλει το παιδί το κάλυμμα/patch. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το timer γίνεται «the bad guy» και όχι ο γονιός.
- Μην αναγκάζετε το παιδί να βάζει το κάλυμμα στο μάτι του όταν είναι στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό.
- Φτιάξτε ένα μεγάλο ημερολόγιο ανταμοιβών και κολλάτε κάθε μέρα επάνω του ένα κάλυμμα/patch.
- Μιλήστε στο δάσκαλο!
ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Μία άλλη μορφή κλεισίματος του ματιού είναι να εφαρμόσουμε ένα αδιαφανές κάλυμμα στα γυαλιά του παιδιού ώστε να καλύψει το φακό ή να χρησιμοποιήσουμε ένα κάλυμμα το οποίο είναι φτιαγμένο από πανί (σαν το κάλυμμα του ματιού του πειρατή). Δυστυχώς, με αυτό τον τρόπο τα παιδιά είναι πολύ εύκολο να «κλέψουν», οπότε αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης της αμβλυωπίας είναι αποτελεσματικός όταν υπάρχει μετρίου βαθμού αμβλυωπία.
HELPFUL RESOURCES
ΒΙΒΛΙΑ
1.MY NEW EYE PATCH by Nancy Chernus-Mansfield, M.A.
2.APPLE PATTY PATCHES by Danielle D.Crum
3.BLUEBERRY EYES by Monica Driscoll Beatty
4.Jennifer Jean, the Cross-Eyed Queen by Phyllis Reynolds Naylor
AΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ORTOPAD USA-REWARD CALENDARS
4. ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΚΑΛΛΥΜΑ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΩ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΤΙ;
Το είδος του καλύμματος που συνιστούμε για το κλείσιμο του ματιού είναι το κάλυμμα που κολλάει στο δέρμα σαν αυτοκόλλητο (adhesive skin patch). To κάλυμμα πρέπει να εφαρμόζει καλά στο δέρμα γύρω από το μάτι, να είναι άνετο και προπάντων να ΜΗΝ επιτρέπει στο παιδί να δει γύρω από αυτό. ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ!
Τα καλύμματα των οφθαλμών έρχονται σε διάφορα μεγέθη, συγκεκριμένα junior, medium, and regular. ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΜΟΝΟ ΤΟ REGULAR ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 2 ΕΤΩΝ.
5. ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΥΜΜΑ ΕΧΕΙ ΚΟΚΚΙΝΙΣΕΙ, ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ;
Δυστυχώς κάποια παιδιά αναπτύσσουν έναν ήπιο ερεθισμό στο αυτοκόλλητο κάλυμμα των ματιών. Παρακάτω θα βρείτε κάποιες χρήσιμες συμβουλές ώστε να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα αυτό αποτελεσματικά.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
- Βεβαιωθείτε ότι δεν αφήνετε το αυτοκόλλητο κάλυμμα πάνω στο μάτι του παιδιού τη νύχτα.
- Χρησιμοποιείστε ένα ζεστό καθαρό, μαλακό πανάκι ή σφουγγαράκι ώστε να βρέξετε το αυτοκόλλητο κάλυμμα όταν το αφαιρείτε. Συχνά, το «τράβηγμα» του δέρματος όταν αφαιρείτε το αυτοκόλλητο είναι που δημιουργεί τον ερεθισμό στο δέρμα.
- Δοκιμάστε να αλλάξετε μάρκα αυτοκόλλητου καλύμματος.
- Αλλάξτε τη θέση του δέρματος όπου ακουμπάει το αυτοκόλλητο κάλυμμα του ματιού κάθε μέρα.
- Απλώστε μία μικρή ποσότητα από γάλα μαγνησίας (Maalox) στην περιοχή του δέρματος όπου ακουμπάει το αυτοκόλλητο κάλυμμα. Αφήστε το να στεγνώσει και μετά εφαρμόστε από πάνω το αυτοκόλλητο κάλυμμα. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύεται το δέρμα από ερεθισμούς και γίνεται και πιο εύκολη η αφαίρεσή του καλύμματος.
- Αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε ένα διαφορετικό κάλυμμα του ματιού που να μην είναι αυτοκόλλητο.
Σημαντική Συμβουλή:
Οι πληροφορίες που θα βρείτε στα κείμενά μας αν και έγκυρες,
σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εξατομικευμένη διάγνωση.
Εάν αντιμετωπίζετε το οποιαδήποτε πρόβλημα,
μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την παιδο-οφθαλμίατρο
Χρυσαυγή Αδαμοπούλου.
Φόρμα Επικοινωνίας
